بررسی بازاریابی و بازاررسانی انار و تعیین بهترین روش عرضه آن در استان لرستان

با توجه به اهمیت تولید انار در اقتصاد کشاورزی استان لرستان و مستعد بودن شرایط اقلیمی این استان برای تولید این محصول، در این پژوهش ضمن شناسایی مسیرهای مختلف بازاررسانی انار به ارزیابی اقتصادی هر یک از مسیرها پرداخته شده است. بدین منظور، حاشیه های مختلف بازاریابی، سهم عوامل بازاررسانی از قیمت نهایی محصول، ضریب هزینه بازاریابی و کارایی بازاریابی در هر یک از مسیرهای بازاررسانی محصول محاسبه گردید. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده و داده ها و اطلاعات مورد استفاده به صورت مقطعی و مربوط به سال 1387 می باشد، که از طریق پنج نوع پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری شده است. با بررسی های صورت گرفته 9 مسیر بازاریابی برای انار لرستان موجود می باشد، که در تمام مسیرها (به جز مسیر های صادرات و تولید کنسانتره) حاشیه خرده فروشی از حاشیه عمده فروشی بیشتر است. در کل می توان گفت تمام مسیرها از نظر کارایی قیمتی در سطح متوسط (از 0/60 تا 0/69) و با توجه به اینکه، محصول هزینه ضایعات زیادی نسبت به حاشیه کل بازاریابی در مسیرهای بازاررسانی ندارد به همین دلیل کارایی فنی تمام مسیرها در سطح مطلوبی (بالای 0/90) می باشد، سطح کارایی کل بازاریابی مسیرهای نهگانه انار لرستان سطح بالایی نیست (از 0/53 تا 0/68). با توجه به نتایج مطالعه، مسیر هفتم بازاررسانی(مسیر صادرات انار از داخل استان) که دارای بالاترین کارایی کل(0/68) و نیز بالاترین کارایی قیمتی(0/69) و کمترین هزینه ضایعات در بین تمام مسیرهای بازاررسانی می باشد و از کارایی فنی مطلوبی(0/98) نیز برخوردار می باشد، به عنوان بهترین مسیر بازاررسانی انار لرستان، معرفی می شود. مسیر نهم بازاررسانی(مسیر تولید کنسانتره) که دارای بالاترین کارایی فنی(0/991) در بین تمام مسیرهای بازاررسانی است و نیز بعد از مسیر هفتم دارای بالاترین کارایی قیمتی(0/68) و کارایی کل(0/67) در بین مسیرهای بازاررسانی می باشد، را در رتبه دوم قرارمی دهیم. در مسیرهای تازه خوری انار به ترتیب مسیرهای چهارم و سوم، بهترین روش عرضه انار لرستان می باشند، زیرا بالاترین کارایی کل (0/58و0/57) و بالاترین کارایی فنی(0/974و0/96) را در بین مسیرهای تازه خوری انار به خود اختصاص می دهند.